Nagroda Główna
kategoria: dyplomowa praca projektowa
10 000 zł
autorka
Julia Wild
tytuł
„Krainy Kresów. Projekt, z którego wynika, że należy poświęcać niewidzialnemu znacznie więcej uwagi”
uczelnia
Wydział Architektury, Politechnika Śląska
promotor
dr Jan Kubec
opinia jury
Nagrodę przyznano za unikalną kreację przestrzeni pamięci na terenach Roztocza Wschodniego. Autorka wskazuje na unikalne w skali europejskiej, wartości kulturowe i przyrodnicze tego regionu, które mimo to (a może właśnie dlatego) mają wymiar uniwersalny. Zachwyca niezwykła wrażliwość zauważania i rozumienia Miejsc, które Autorka z niezwykłym talentem umiała zdefiniować w przestrzeni. Nagrodę przyznano za poetyckość i subtelność autorskiej wypowiedzi; trafne użycie minimalnych ale znakomicie dobranych środków artystycznych, wzmacnia siłę przekazu.
Idea projektu opiera się na zauważeniu i podkreśleniu tytułowych Krain, występujących w liczbie mnogiej, w celu ukazania różnorodności ‘warstw’ budujących obraz Kresów – biorąc pod uwagę m.in. kontekst historyczny, geograficzny, społeczno-kulturowy i stan obecny. Projekt jest przedstawiony w siedmiu częściach: cerkwisko, aż pod las, kwiaty, rzeka, ogrody, cerkiew, światło. Projektowane miejsca, zamiast tłumaczyć, mają wskazywać, czynić widocznym, pokazać istnienie – nie są po to, by ilustrować w pełni. Istotne jest w nich ‘niewysłowione’.
Praca podejmuje temat przestrzeni znikających – trafiających, z różnych przyczyn, do sfery niewidzialności – fizycznej lub/i niefizycznej. Osią projektu jest pamięć zachowana w krajobrazie, jako całości oraz fragmentarycznie – w jego elementach (np. łąki, jeziora, roślinność), obserwowana z perspektywy hic et nunc. Równolegle, praca podkreśla znaczenie wędrówki w projektowaniu i doświadczaniu, szeroko pojętych, miejsc i miejsc pamięci oraz wartość w zachowaniu ich tajemnicy. Autorka wskazuje na potrzebę budowania tożsamości przestrzeni, również poprzez świadomość jej historii. Zwraca uwagę na rolę pustki i potrzebę rozwijania praktyki uważności. Celem jest wskazanie, że niewidzialność nie oznacza nieobecności a pustka nieistotności.
Do słów kluczowych: Kresy, niewidzialność, krajobraz, pamięć, zapomnienie, pustka, tożsamość, tajemnica trzeba dodać słowo cisza. Dzisiaj, w tak krzyczącym zewsząd Świecie, tylko w ciszy można usłyszeć swoje myśli.
