Sklep

architektura muzeów

W ostatnich kilkunastu latach obserwujemy istny boom muzealny. Muzea powstają jedne po drugich, rozbudowują się, powiększają kolekcje. Sztuka przestała być elitarna, co było wielkim dążeniem awangard pierwszej połowy XX wieku. Muzea na szczęście przestały być świątyniami sztuki, gdzie przychodzono, aby ją kontemplować w milczeniu i skupieniu. Stało się tak również dlatego, że paradygmat sztuki w XX wieku ulegał przekształceniom. Muzeum to coraz częściej miejsce spotkań, nie tylko odbiorcy z dziełem. To również miejsce, gdzie prowadzona jest edukacja w postaci wykładów, spotkań, warsztatów. Coraz częściej pojawiają się programy przygotowane specjalnie dla dzieci, które już od najmłodszych lat nabierają nawyku chodzenia do galerii i muzeów. To oczywiście pogłębia świadomość własnej, ale także innych kultur. To wszystko powoduje, że zapotrzebowanie na tego typu instytucje jest coraz większe. Muzea coraz częściej mają rozpoznawalną formę, przestają być tylko opakowaniem dla eksponatów. Bardzo często stają się ikoną miejsc, w których powstają, celem wycieczek, jak chociażby muzeum w Bilbao, Modern Tate czy Kunsthaus w Grazu.

W niniejszym wydaniu prezentujemy obiekty gwiazd architektury światowej, które bardzo chętnie podejmują temat muzeów w swojej praktyce. Peter Zumthor, Jean Nouvel, Daniel Libeskind, Bernard Tschumi, Steven Holl, David Chipperfield — każdy z nich inaczej, według własnej intuicji projektowej, rozwiązuje problem funkcji i formy. Często towarzyszą temu głośne debaty, kontrowersje, co ostatnio mieliśmy okazję obserwować również u nas po rozstrzygnięciu konkursu na Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Tym razem, jako przykład z Polski przedstawiamy zwycięski projekt na Muzeum Śląskie w Katowicach. Wygrali go architekci z biura Riegler Riewe Architekten, którzy, jak sami przyznali, byli bardzo zaskoczeni werdyktem jury. Nie studiowali wcześniej kontekstu architektonicznego Katowic, co zastanawia. Ich projekt nie spełniał również warunków konkursu, co z kolei stawia pod znakiem zapytania zasadność decyzji sądu konkursowego. Czy jednak bylejakość pracy sądów konkursowych, dość wyraźnie zauważalna w polskiej rzeczywistości architektonicznej, nie przekłada się później na jakość architektury?

Małgorzata Tomczak

WYDARZENIA

• Nagrody Ministra Budownictwa 2007 (Magda Broniatowska) 12
• Silesia – megapolis? (Gaweł Tyrała) 14
• Mistrzowie architektury (Magdalena Nowak) 16
• Czyste założenie formalne (Olga Bogucewicz) 16
• Nie dla bogaczy (Rafał Gajec) 17
• Rewitalizacyjne strategie (Agnieszka Szeffel) 18
• Miasto dobrze umeblowane (Kaja Pawełek) 18
• Architektoniczne poszukiwania (Agnieszka Stępień) 19
• W trosce o ekologię (Agnieszka Stępień) 19
• Sztuka architektury (Małgorzata Tomczak) 20
• Wizjonerka Zaha Hadid (Iwona Witkowska) 21
• Trzy wcielenia Jiříego Krohy (Michał Duda) 22
• Powrót do obietnicy modernizmu (Kaja Pawełek) 23
• Muzeum w Przemyślu 24
• Informacje o konkursach, zaprosili nas… 25
• Nagroda Jencksa dla UNStudio (Joanna Pilawska) 25
• Marzenia o berlińskim Luwrze (Anna Pleszko) 26
• W lodowym uścisku — Tomasz Grzyb (Paweł Kraus) 28

TEMAT NUMERU: ARCHITEKTURA MUZEÓW

• Afryka dzika 32
  Anna Popiel-Moszyńska
  musée du quai Branly, proj.: Ateliers Jean Nouvel
• spojrzeń kilka… 42
  Barbara Stec
  muzeum „Kolumba”, proj.: Peter Zumthor Architects
• nareszcie architektura 50
  Anna Pleszko
  galeria sztuki współczesnej w Berlinie, proj.: David Chipperfield Architects
• nowoczesny szałas 54
  Anna Pleszko
  rozbudowa Muzeum Żydowskiego w Berlinie, proj.: Studio Daniel Libeskind
• nowy Akropol – antyk według Bernarda T. 58
• Anna Krenz
  nowe muzeum Akropolu, proj.: Bernard Tschumi Architects
• lampiony w Kansas City 64
  Wojciech Leśnikowski
  The Nelson-Atkins Museum of Art, proj.: Steven Holl Architects
• ROZMOWY A&B
  tożsamość niewymuszona 72
  Marta A. Urbańska
  rozmowa z architektami z biura Riegler Riewe Architekten
• LISTY, POLEMIKI
  Uwagi na marginesie konkursu na koncepcję głównego gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach 76
  Artur Jasiński
• WSPOMNIENIA I REFLEKSJE
  „Śmierć przez przeciętność. Wspomnienia architekta” 77
  Wojciech Albert Leśnikowski
  „Polityka i ideologie” — dwunasta część autobiografii Wojciecha Leśnikowskiego
• DESIGN
  Magiczne przedmioty 78
  Paweł Kraus
  projekty Anny Kotowicz i Artura Puszkarewicza ze studia projektowego AZE design