Jan Gehl
„Miasta dla ludzi”

Miasta są miejscami, w których ludzie spotykają się, by wymieniać się pomysłami, handlować lub po prostu odpoczywać. Strefa publiczna miasta — ulice, place i parki — jest jednocześnie sceną i katalizatorem tych aktywności. Jan Gehl, znawca projektowania przestrzeni publicznych, doskonale rozumie, jak z nich korzystamy i proponuje nam instrumenty służące poprawie działania i wyglądu przestrzeni publicznych — a w konsekwencji — poprawie jakości naszego życia w miastach.

Miasto kompaktowe — rozwijające się wokół transportu publicznego, ruchu pieszego i jazdy na rowerze — jest jedyną zrównoważoną środowiskowo formą miasta. Jednakże, aby umożliwić wzrost gęstości zaludnienia oraz upowszechnić chodzenie i używanie rowerów, miasto musi zwiększyć ilość i jakość dobrze zaprojektowanych, pięknych przestrzeni publicznych — zdrowych, bezpiecznych i pełnych życia. Przestrzeni zaprojektowanych przede wszystkim z myślą o ludziach.

Miasta — tak jak książki — można czytać, a Jan Gehl rozumie ich język. Ulica, ścieżka, plac i park to gramatyka miasta; komponenty tworzą jego strukturę, która umożliwia mu funkcjonowanie, przyciąga różne formy aktywności — poczynając od cichych i kontemplacyjnych do głośnych i tętniących życiem. Humanitarne miasto — ze starannie zaprojektowanymi ulicami, placami i parkami — jest przyjemne i przyjazne zarówno dla odwiedzającym je, jak również dla tych, którzy w nim cały czas żyją, pracują i bawią się.

Każdy powinien mieć prawo do łatwo dostępnych otwartych przestrzeni, tak jak każdy ma prawo do czystej wody. Każdy powinien móc widzieć drzewo ze swego okna, móc usiąść na ławce niedaleko swojego domu, mieć nie więcej niż dziesięć minut piechotą do najbliższego parku. Dobrze zaprojektowane otoczenie inspiruje ludzi, którzy w nim żyją, zaś źle zaprojektowane miasta brutalizują swoich mieszkańców. Jak mawia Jan: „My kształtujemy miasta, a one kształtują nas”.

Nikt nie zbadał morfologii i użytkowania przestrzeni publicznych w takim zakresie, jak Jan Gehl. Każdy, kto będzie czytać tę książkę, pozna jego zaskakująco spostrzegawcze zrozumienie zależności pomiędzy przestrzenią publiczną i społeczeństwem obywatelskim, przekona się, jak aspekty te są ze sobą nierozerwalnie powiązane.

Londyn, luty 2010