Rynki w Kaliszu — wyniki konkursu

Ola Kloc

14 stycznia '20

Wyniki konkursu na opracowanie koncepcji zagospodarowania Głównego Rynku, Nowego Rynku i łączącej je ulicy Kanonickiej w Kaliszu

1. nagroda, proj.: Roman Rutkowski Architekci; Główny Rynek, wizualizacja z lotu ptaka

...

+57

Znamy zwycięzców realizacyjnego konkursu na opracowanie koncepcji architektoniczno‑urbanistycznej zagospodarowania Głównego Rynku oraz Nowego Rynku wraz z łączącą je ulicą Kanonicką w Kaliszu.

Konkurs organizowany przez Miasto Kalisz i poznański oddział SARP dotyczył obszaru usytuowanego w samym centrum Kalisza. Teren będący przedmiotem opracowania obejmuje: przestrzeń reprezentacyjną (Główny Rynek), dojście do katedry (ul. Kanonicka), strefę usługowo‑handlową (Nowy Rynek) i przejście przez strefę rekreacyjną (Planty Miejskie).

Sąd Konkursowy pod przewodnictwem dr. Macieja Hawrylaka przyznał trzy nagrody i dwa równorzędne wyróżnienia.

1. nagroda

Konkurs wygrała wrocławska pracownia Roman Rutkowski Architekci w składzie: Roman Rutkowski, Łukasz Modrzejewski i Konrad Zaborski. Nagrodę przyznano między innymi za:

Czytelną, spójną, bardzo oszczędną w środkach wyrazu, a jednocześnie niezwykle elegancką i kompleksową ideę odpowiadającą na potrzeby miasta i jego mieszkańców. Trafność decyzji przestrzennych idzie w parze z odpowiednim doborem zaproponowanych rozwiązań materiałowych (np. powierzchnia asfaltowa na Nowym Rynku), nie epatując nadmiernie rozbudowanym detalem nawierzchni czy mebli miejskich, co pozwala zachować właściwą równowagę między podłogą a ścianami urbanistycznymi kształtującymi historyczne miasto.

1. nagroda, proj.: Roman Rutkowski Architekci; rzut

Przygotowany przez pracownię projekt zakłada uporządkowanie przestrzeni rynku, podkreślenie jego walorów historycznych i osiowości założenia oraz wyeksponowanie gmachu ratusza. Ważnym elementem Głównego Rynku jest istniejąca studnia, wokół której architekci zaprojektowali stopniowo ułożone granitowe kręgi. Nawiązaniem do tej formy jest zaproponowana na terenie Nowego Rynku zielona, kilkustopniowa górka. Na obszarze Nowego Rynku architekci zaproponowali także całoroczne targowisko, częściowe zadaszenie oraz otwarty plac.

1. nagroda, proj.: Roman Rutkowski Architekci; po lewej: Główny Rynek, po prawej: Nowy Rynek

Projektanci zaproponowali usunięcie drzew rosnących przy ratuszu oraz nasadzenie nowych w równych odstępach bezpośrednio przy każdej pierzei Głównego Rynku. Tym samym nowa zieleń podkreślać ma geometrię przestrzeni i stanowić współczesną interpretację wielkopolskiej tradycji sadzenia na rynkach niskich drzew z kulistymi koronami. Z kolei przestrzeń Nowego Rynku zdefiniowana została poprzez szpalery drzew na dłuższych bokach placu.

1. nagroda, proj.: Roman Rutkowski Architekci; Nowy Rynek, wizualizacja z lotu ptaka

Zdaniem autorów projektu, aby opracować koncepcję ulicy Kanonickiej, należy kompleksowo myśleć o całej kaliskiej starówce. Dlatego też architekci zaproponowali sześć przykładowych rozwiązań dla ulic o różnej szerokości i o różnym przeznaczeniu (jezdne z chodnikami, bez miejsc postojowych, z miejscami postojowymi po jednej stronie, z miejscami postojowymi po dwóch stronach, ciągi pieszo‑jezdne, ciągi piesze, z drzewami i bez drzew) tak, aby najpierw opracować spójną politykę kształtowania posadzek w obszarze starówki, a następnie wykonać projekt ulicy Kanonickiej.

1. nagroda, proj.: Roman Rutkowski Architekci; warianty ulicy

Dla całego obszaru architekci zaprojektowali zestaw prostych mebli miejskich dostosowanych do poszczególnych części centrum Kalisza — lamp, ławek, koszy na śmieci, stojaków na rowery, tablic informacyjnych oraz krat pod drzewa.

2. nagroda

Drugą nagrodę otrzymała koncepcja warszawskiej inicjatywy projektowej w składzie: Piotr Straszak, Mikołaj Zdanowski, Iwona Pawlak, Anna Woźny i Szymon Chwazik. Projekt został nagrodzony między innymi za:

wykreowanie spójnych i atrakcyjnych przestrzeni Nowego Rynku i Głównego Rynku, przy zastosowaniu oszczędnych środków. Autorzy pracy zaproponowali prawidłowe i konsekwentne strefowanie funkcji w obszarze Nowego Rynku, przez co stworzyli uporządkowany, zdyscyplinowany i przyjazny charakter tego miejsca, z jednoczesnym umożliwieniem wykorzystywania Nowego Rynku na potrzeby imprez o charakterze okolicznościowym i masowym.

2. nagroda, proj.: inicjatywa projektowa; plan zagospodarowania terenu

Jak zauważyli autorzy koncepcji, oba place i łącząca je ulica Kanonicka, pomimo rangi i potencjału, cechuje chaotyczne rozmieszczenie przypadkowych funkcji, zachwianie proporcji pomiędzy przestrzenią otwartą i zabudowaną, pomieszanie komunikacji kołowej i pieszej. Daje to poczucie, że te trzy przestrzenie urbanistyczne, nie są miejscami, do których się idzie, a tymi, przez które się przechodzi. Celem zaproponowanego przez zespół inicjatywy projektowej opracowania było wprowadzenie zmian, które sprawią, że przestrzeń obu rynków stanie się atrakcyjnym miejscem spotkań, które da możliwość prowadzenia jednocześnie działalności gospodarczej, aktywności społecznej i kulturalnej.

2. nagroda, proj.: inicjatywa projektowa; Główny Rynek, aksonometria

Na Głównym Rynku, przed ratuszem, architekci zaprojektowali nowy punkt węzłowy — fontannę z miejscami do siedzenia, która upamiętnia lokalizację historycznej rząpi. Na ulicy Kanonickiej projektanci zaproponowali rezygnację z ruchu samochodowego na rzecz pieszego, a Nowy Rynek przekształcili w plac z przyległymi do niego nowymi budynkami targowiska i kawiarni. Całość założenia architekci połączyli jednorodną posadzką i wyposażyli w dedykowane dla tej przestrzeni meble miejskie.

3. nagroda

Trzecie miejsce zajęła wrocławska pracownia Maćków Pracownia Projektowa w składzie: Zbigniew Maćków, Mariusz Maury, Paweł Karpa, Agata Kowalczyk, Alicja Mołyń, Anna Puchała i Małgorzata Radaj. Praca została nagrodzona między innymi za:

uczytelnienie i uporządkowanie istniejących przestrzeni urbanistycznych, wzbogacenie o interesujący detal oraz podporządkowanie komunikacji ruchowi pieszemu. […] Na Rynku zaproponowano fontannę przed Ratuszem, a odsłoniętą przez archeologów rząpię wyniesiono nad posadzkę jako dodatkowy element małej architektury. Ul. Kanoniczną przystosowano do ruchu pieszego z nową wyrównaną posadzką.

3. nagroda, proj.: Maćków Pracownia Projektowa; po lewej: Główny Rynek, po prawej: Nowy Rynek

wyróżnienia równorzędne

Jury przyznało także dwa, równorzędne wyróżnienia dla architektów z Wielkiej Brytanii — Sylwii Sobkowiak‑Kani, Jarosława Kani i Karima Baaziza oraz dla zespołu pracowni Wiekiera Architekci Filip Wiekiera z Kalisza.

Koncepcja zespołu w składzie: Sylwia Sobkowiak‑Kania, Jarosław Kania i Karim Baaziz wyróżniona została między innymi za:

odwagę myślenia o rozwoju miasta Kalisza i wyznaczania zarówno potencjału Nowego Rynku, jak i nowego sposobu użytkowania tej części miasta.

Równorzędne wyróżnienie dla zespołu pracowni Wiekiera Architekci Filip Wiekiera przyznano między innymi za rozwiązanie Rynku i ulicy Kanonickiej. Zdaniem jury, właściwe odczytanie skali Głównego Rynku i relacji przestrzennych obiektów stanowiących jego zagospodarowanie skutkuje redukcją elementów znajdujących się na nim, z pozostawieniem tylko budynku ratusza (i obrzeżnej małej architektury) oraz klombu, którego historyczna forma, w tym miejscu, jest bardzo ważna dla wielu mieszkańców Kalisza.